Amsterdam kan een groot voedselpark realiseren aan de rand van de stad. Geen postzegel, maar 43 hectare. Precies op de enige plek direct naast de stad waar goede landbouwgrond te vinden is. Ecologische en natuur-inclusieve teelt zonder gif en kunstmest, door startende boeren en gemeenschappen van betrokken burgers met vele culturele achtergronden. Lokaal en gezond voedsel voor de stad. Een zee aan mogelijkheden voor natuurbeleving en -educatie, een zegen voor bodem. Dit is precies waar we behoefte aan hebben, nu het zo dringend nodig is om forse stappen te zetten voor biodiversiteit en klimaat. De grond is al in eigendom van de gemeente, in een samenwerking met omliggende gemeentes. Amsterdam kan voorloper worden in stedelijk voedselbeleid en een prachtproject in gang zetten waar wij en vele generaties na ons plezier van kunnen hebben. Alleen oude plannen en politieke afspraken achter de schermen staan een gezonde toekomst in de weg. Samen kunnen we dat grijze spook opzij schuiven!
Verouderde inzichten en een grijs bedrijventerrein
In de jaren ’80 was de blik alleen gericht op groei. Meer passagiers en vluchten voor Schiphol, meer opslag en overslag van goederen. Het gebied tussen Amsterdam en Schiphol zagen planmakers als geschikt voor uitbreiding van de economische activiteiten. Uit die tijd stammen de plannen voor het bedrijventerrein. In het bestemmingsplan maakte landbouw plaats voor ‘Schiphol gebonden activiteiten’.
Die groei van Schiphol activiteiten richting de stad is inmiddels achterhaald. Toch houdt Amsterdam tot nu toe krampachtig vast aan het plan. Zogenaamd zodat ze kan schuiven met andere bedrijfsterreinen in de stad om daar woningen te bouwen. Maar dat blijkt niet waar: de aangekondigde distributiecentra zijn nieuw in de stad.
Bovendien vergeet de stad de enorme waarde van de Lutkemeerpolder. Bestuurders en ambtenaren hadden daar geen zicht op en nu pas groeit het besef dat het gebied juist uniek en bijzonder waardevol is. Herbestemming levert de stad 1,5 tot 8,6 miljoen aan ecosysteemdiensten per jaar op, rekende de Wageningse Wetenschapswinkel uit. Een bedrag dat bij invulling van het gebied als agro-ecologisch landschapspark nog verder kan groeien.
Vooruitstrevende steden in Europa ontwikkelen nu een serieus voedselbeleid. Als onderdeel daarvan maken ze duurzame landbouw in en aan de rand van de stad mogelijk, uitgevoerd door actief betrokken bewoners en ondernemers. Amsterdam loopt enorm achter op dit gebied, maar zou met het Voedselpark in één klap Europees voorloper kunnen worden.
Grondspeculatie, corruptie en de politieke deal in de achterkamertjes
Terwijl de plannen voor een bedrijventerrein zich ontwikkelden, zaten de grondspeculanten niet stil. Daar waar de gemeente plannen maakte, werden strategische percelen voor steeds hogere bedragen verwisseld. De gemeente kocht de speculanten uiteindelijk voor veel te hoge bedragen uit. Erger nog: de gemeente kocht de grond, maar de speculanten behielden een recht op ontwikkeling van 8 hectare. Daarbij was sprake van verstrengeling van belangen met een voormalig wethouder, die daarna gedeputeerde werd van de provincie. Deze persoon is uiteindelijk tot twee jaar cel veroordeeld wegens corruptie.
Ondertussen zit Amsterdam met de veel te duur aangekocht grond en zal ze die fictieve waarde moeten schrappen uit de boeken en ook nog van het beding met de speculant af moeten zien te komen. Zand erover, besloten de toenmalige coalitiepartijen in een achterkamerdeal. Dat is een van de redenen waarom de zaak voor veel van de oude Amsterdamse politici nog steeds zo gevoelig ligt. Don’t mention the Lutkemeer.
Verder lezen voor de liefhebbers: Zie hier het corruptiedossier
Pogingen om grijs groen te wassen
Ondertussen probeert de gemeentelijke ontwikkelaar Schiphol Airport Development Corporation het bedrijventerrein als groen af te schilderen, met zonnepanelen, regenwateropvang en groene randjes. Een leuke poging om grijs groen te wassen, maar de werkelijkheid is dat een uniek landbouwgebied met grotendeels biologisch bewerkte grond onder een laag zand en grijs beton dreigt te verdwijnen. Dat de verantwoordelijke wethouder van een voorheen groene partij haar oren laat hangen naar de ambtenaren die dit doordrijven is op zijn zachtst gezegd teleurstellend.
Een nieuwe lente, een groen geluid?
Het nieuwe gemeentebestuur dat na de verkiezingen van 16 maart aantreedt kan daar verandering in brengen. Zij kan schoon schip maken met dit dossier. De gemeente kan kiezen voor de toekomstige generaties en een einde maken aan het ‘business as usual’ scenario. Het is niet heel ingewikkeld. Plannen die ooit goed leken blijken in het licht van de huidige situatie verkeerd. Dat kan de gemeente herstellen door de bestemming opnieuw te veranderen in landbouw, waarna het Voedselpark Amsterdam te realiseren is. De gemeente moet dan wel de speculatieve boekwaarde schrappen uit haar begroting. Dat lijkt veel geld, maar zeker bij afschrijving over vele jaren is dat een schamel bedrag op de miljardenbegroting van de stad. Dan blijft een echte waarde over: de prijs van landbouwgrond. Die prijs willen wij samen opbrengen.
Crowdfunding nu: help mee!
We moeten nu dus samen aan de bak om de gemeente te overtuigen. Dat doen we door de brede steun te tonen, ook vanuit Voedsel Anders. Veel mensen zijn enthousiast over het plan Voedselpark Amsterdam, waar we actief aan mee schreven. Dat blijkt uit de steun voor de crowdfunding die inmiddels is opgestart. Doel is geld op te halen voor aankoop van de grond tegen de prijs van landbouwgrond. Inmiddels is de eerste ton binnen! Op dit moment is de grond nog niet te koop, maar als we met veel mensen laten zien dat we dit plan steunen, kan dat snel anders worden.
Hoe werkt het?
1. Je kan nu doneren, je krijgt je geld uiterlijk 31 december 2022 terug mocht het plan niet slagen.
2. Je kan een toezegging vastleggen -> incasseren volgt uiterlijk 31 december 2022 als het plan lukt.
Ga naar www.voedselparkamsterdam.nl en doe mee! Vraag al je vrienden, familie en bekenden dat ook te doen als je wilt dat dit plan slaagt.
Lees hier het plan en doorgrond het belang en wat er allemaal mogelijk is