Willem&Drees: ‘De transitie komt onze kant op!’

Ze hebben het echt geprobeerd. Het streven was om lokale boeren aan te sluiten op de grote snelweg van het wereldwijde voedselsysteem. Maar samenwerking met de grote supermarkten is Willem&Drees uiteindelijk slecht bevallen. “Ze zijn best bereid om te verduurzamen – sterker nog: ze profileren zich er graag mee – maar als het erop aankomt durven de grote retailers niet echt te vernieuwen. Ze zullen hun unieke machtspositie in de keten nooit opgeven!” Dus Willem&Drees koos een ander pad, en met succes.

Drees Peter van den Bosch vertelt zijn verhaal tijdens de Aftrap van de Voedselkaravaan in januari 2019

Drees Peter van den Bosch heeft een harde les geleerd, zo bleek uit zijn persoonlijke verhaal tijdens De Aftrap van De Voedselkaravaan op 24 januari in De Moestuin in Utrecht. In 2015 maakten hij en zijn kompaan Willem Treep de balans op. Zes jaar lang ondernamen ze vermetele pogingen om in de schappen van de grote supermarkten een volwaardige plek te veroveren voor versproducten van lokale boeren. “We kregen wel de ruimte om ons verhaal te vertellen. Maar we merkten al snel dat we vooral werden gebruikt om mooie sier te maken naar de klanten. We mochten meestal alleen de speciale, kleine producten leveren. Want supermarkten willen volume. En volume en lokaal blijft een lastige combinatie.”

Circusartiest

Dit voortschrijdend inzicht stelde het duo in 2015 voor de strategische vraag: voortmodderen op de ingeslagen weg of een nieuwe weg, met alle uitdagingen van dien? Bepaald geen makkelijke keuze, aangezien zo’n 70 procent van de omzet van Willem&Drees op dat moment naar de supermarkten ging. De overige 30 procent was afkomstig van afzet aan cateraars en directe leveranties aan consumenten. “We waren vergelijkbaar met de bekende circusartiest die vele schoteltjes tegelijk draaiende moet houden in de lucht. We verhandelden verschillende stromen naar diverse klanten met sterk uiteenlopende wensen. Dat kon zo niet langer, dus de vraag was: wat nu?”

“We wilden graag verder met de directe levering van maaltijdboxen aan consumenten, mede omdat we langs die route tenminste een redelijke marge konden realiseren. Bij de supermarkten valt gewoonweg geen marge te behalen. Maar 70 procent van je omzet gooi je ook niet zomaar overboord, temeer omdat onze klantenkring onder consumenten destijds nog niet erg groot was. Dus toen de mogelijkheid tot samenwerking met Beebox zich voordeed, kwam dat eigenlijk als geroepen. We kregen de kans om de goede elementen van het bedrijfsmodel van Beebox te combineren met de flexibiliteit van Willem&Drees. Na een periode van stevige onderhandelingen konden we ons inkopen door aandelen W&D te ruilen voor certificaten Beebox. ”

Donkergroene voedselketen breed toegankelijk maken

Voor medeoprichter Willem Treep was de fusie aanleiding om zich uit het bedrijf terug te trekken en een andere uitdaging aan te gaan. Van den Bosch bleef. “Mijn ouders hadden een melkveebedrijf; ik denk dat de wereld van het voedsel me daardoor toch blijft trekken. En ik heb het gevoel dat ik nog veel meer uit het bedrijf kan halen. In de coöperatie Willem&Drees – Beebox werken we vanuit een brede visie op de voedselketen. Ons vertrekpunt is dat een voedselsysteem dat primair gericht is op economische winst niet werkt. Dat leidt tot uitputting van de aarde en tot voedselketens waarin de ongezondste voeding het goedkoopst is en macht en inkomen oneerlijk verdeeld zijn.”

“Tegen die achtergrond is onze visie gebaseerd op drie pijlers. We willen voedselproductie in balans met de natuur voor een eerlijke prijs; we leveren gezond en vrijwel onbewerkt, biologisch voedsel van het seizoen uit de streek én we werken democratisch, waarbij naast de betrokken boeren en bedrijven, ook de consumenten vertegenwoordigd zijn in het bestuur van de coöperatie. We kiezen voor radicale transparantie; onze hele administratie staat online. Door van onze start-up door te groeien naar een scale-up proberen we een donkergroene voedselketen voor een breed publiek toegankelijk te maken. Het idee om met een Voedselkaravaan samen de voedselbeweging van onderop te verbreden en te versterken spreekt ons dan ook erg aan. Vanuit mijn ervaring de laatste jaren kan ik zeggen: de samenleving beweegt op voedselgebied in de goede richting: de transitie komt onze kant op!”

Lees meer: https://willemendrees.nl