- Oproepen tot andere multilaterale handelsregels in plaats van de WTO Zowel de internationale boerenbeweging La Via Campesina als ruim zestig Aziatische maatschappelijke organisaties verenigd door Focus on the Global South, riepen op af te stappen van de huidige neoliberale handelsregels binnen de WTO. Ze willen als alternatief nieuwe multilaterale regels opstellen gebaseerd op voedselsoevereiniteit binnen de Verenigde Naties.
2. Boerenprotesten en verzwakking natuur- en milieuvoorwaarden binnen het GLB
De afgelopen maanden waren er verschillende boerenprotesten in Brussel. Deze leidde uiteindelijk tot een verzwakking van de milieu- en natuurvoorwaarden binnen het Europese Gemeenschappelijke Landbouwbeleid (GLB). Dit via een zogenaamde fast track, waarbij niet de benodigde consultaties en impact assessments werden uitgevoerd. De belangrijkste veranderingen binnen de zogenaamde Good Agricultural and Environmental Conditions (GAECs):
- GLMC 1 inzake blijvend grasland: de lidstaten kunnen hierop uitzonderingen toestaan.
- GLMC 6 inzake minimale bodembedekking tijdens gevoelige perioden: de lidstaten kunnen veel flexibeler zijn bij het vaststellen van wat zij als gevoelige perioden definiëren.
- GLMC 7 inzake vruchtwisseling op bouwland: EU-landbouwers kunnen aan deze eis kunnen voldoen door te kiezen voor rotatie of diversificatie van hun gewassen.
- GLMC 8 inzake niet-productieve elementen: Alle aspecten van de voormalige Ecological Focus Areas zijn geschrapt, met uitzondering van het behoud van landschapselementen. Landbouwers in de EU zijn niet langer verplicht om een minimumdeel van hun akkerland te bestemmen voor niet-productieve gebieden, zoals braakliggend land. Dit betekent dat er pesticiden op mogen worden gebruikt.
Door deze verzwakking gaan in de EU in totaal 9 miljoen pesticidenvrije hectaren verloren in gebieden die worden gebruikt voor stikstofbindende peulvruchten, bodembedekkers en braakliggend land.
- Vrijstellingen voor controles: de Commissie stelt voor landbouwbedrijven met een oppervlakte van minder dan 10 hectare uit te sluiten van controles en sancties voor deze fundamentele milieunormen. Experts zeggen dat dit 16,9 miljoen hectare land in de hele EU zou uitsluiten, het equivalent van meer dan 70% van de Spaanse landbouwgrond).
- Op 10 april brachten European Coordination Via Campesina en IFOAM (Europese koepelorganisatie van biologische boeren) een gezamenlijke verklaring naar buiten over deze hervorming. Dit mede omdat de Europese Commissie hun zorgen en oproep nauwelijks serieus neemt en nu deze vergaande GLB-hervormingsmaatregelen dreigt te nemen, zonder recht te doen aan de benodigde impact assessment en democratische procedures.
- In plaats van verlaging van milieu- en natuureisen pleiten zij voor eerlijke en stabiele prijzen aan boeren door EU marktregulering en eerlijke ketenafspraken. Ook willen ze een kostendekkende vergoeding voor de groene diensten die boeren aan de samenleving leveren. Greenpeace kwam met een vergelijkbare boodschap naar buiten.
- Ook in januari publiceerde ECVC een verklaring rond de Europese boerenprotesten.
3. Vervolg – Visie rechtvaardig landbouw- en handelsbeleid naar nieuwe Tweede Kamer en informateurs gestuurd
In maart stuurde de Landbouwcoalitie voor Rechtvaardige Handel hun visie voor een Rechtvaardig landbouw- en handelsbeleid naar de informateurs, eerder stuurden zij een vergelijkbare visie naar de Tweede Kamer.
Op verzoek van de Tweede Kamer stuurde het kabinet hun reactie op deze visie middels een Kamerbrief. Omdat hier nog al wat mythes en misverstanden in vermeld werden, stuurde deze Landbouwcoalitie hun reactie weer naar de Kamer. Er volgde een Algemeen Overleg op 15 februari, en vervolgens een schriftelijk overleg over deze visie en de kabinetsreactie.